Materiał został opracowany przez zespół zadaniowy Komendanta Głównego Państwowej Straży Pożarnej. Dynamiczny rozwój technologiczny elektromobliności, powoduje, że część nowych rozwiązań będzie wymagała okresowej rewizji, co może w przyszłości prowadzić do zmiany obecnie przedstawionych koncepcji działań ratowniczych – można przeczytać w dokumencie.


Badania i analizy podstawą zmian

Priorytetem przyświecającym pracom zespołu było bezpieczeństwo prowadzonych działań, ich skuteczność oraz zwiększenie wiedzy strażaków w tym zakresie. Dlatego, pracując nad materiałem, członkowie zespołu dokonali analizy rozwiązań i sprzętu stosowanego w innych krajach Europy oraz zaleceń producentów samochodów, przeanalizowali dostępne badania i testy w tym zakresie oraz uczestniczyli w szkoleniach prowadzonych przez producentów samochodów.

„Dokument ma na celu usystematyzowanie aktualnego stanu wiedzy na temat postępowania ratowniczego z samochodami o napędzie elektrycznym bądź hybrydowym (…) Należy pamiętać, że podczas prowadzenia działań może dojść do nagłego pożaru akumulatora. Mając to na uwadze, należy zawsze pamiętać, że podczas formułowania zamiarów taktycznych, bezpieczeństwo ratowników stanowi priorytet. Niniejsze standardowe zasady postępowania (SZP) mają być wsparciem Kierującego Działaniem Ratowniczym (KDR). Z uwagi na dynamiczny rozwój technologiczny elektromobliności, część proponowanych rozwiązań będzie wymagała okresowej rewizji, co może w przyszłości prowadzić do zmiany obecnie przedstawionych koncepcji działań ratowniczych – czytamy w dokumencie zatwierdzonym przez Zastępca Komendanta Głównego Państwowej Straży Pożarnej nadbryg. Arkadiusza Przybyłę.

Główne zmiany jakie zostały ujęte w obecnych Zasadach w stosunku do dokumentu z roku 2020 to:

• rozszerzenie zasad o pojazdy hybrydowe czyli kombinację napędu elektrycznego i spalinowego,
• rozszerzenie zasad o pojazdy inne niż osobowe – liczba pojazdów o napędzie elektrycznym poruszających się po drogach rośnie w dużym tempie, tym samym zwiększa się ilość pojazdów dostawczych, ciężarowych oraz autobusów o napędzie elektrycznym,
• podkreślenie ważności odpowiedniego rozpoznania i korzystania z kart ratowniczych pojazdów,
• wymienienie najnowszych rozwiązań stosowanych przez producentów, które mają ułatwić prowadzenie działań i rozpoznanie samochodu,
• określenie sytuacji oraz temperatur kwalifikujących do podjęcia decyzji o konieczności chłodzenia akumulatora, w tym również czasów oraz interwałów chłodzenia,
• zwrócenie uwagi na zagrożenie związane z wydzielaniem się gazów palnych i toksycznych podczas rozkładu termicznego akumulatora, a tym samym konieczności stosowania środków ochrony indywidualnej, czujników wielogazowych oraz konieczności podejścia do działań „z wiatrem w plecy” lub z wytworzonym strumieniem powietrza z wentylatora oddymiającego,
• zwrócenie uwagi na odpowiednie środki gaśnicze oraz sposób ich podawania,
• opisanie sposobów ewentualnego wykorzystania kontenera w celu zatopienia samochodu elektrycznego,
• podkreślenie zakazu ingerencji (cięcie, zgniatanie, otwieranie) w akumulatory, przewody i pozostały osprzęt wysokiego napięcia,
• rozszerzenie katalogu czynności i informacji niezbędnych do zawarcia podczas przekazania miejsca.

Elektryfikacja ciężarówek to wyzwanie, transport i magazynowanie są ważnym ogniwem gospodarki – zapewniają prawie 1 000 000 miejsc pracy, odpowiadają za ponad 5% PKB. Przed nami trudne zadanie, branżę transportową tworzą głównie małe firmy z ograniczonymi możliwościami inwestycyjnymi, infrastruktura ładowania powstaje praktycznie od zera, mamy stosunkowo mało czasu. Wiemy jednak jak sobie z tym poradzić. Raport prezentuje listę możliwych działań, które wspomogą dekarbonizację transportu ciężkiego. Przeanalizowano otoczenie regulacyjne oraz to, w jaki sposób swoje firmy wspierają inne kraje europejskie.

Dlaczego dekarbonizacja transportu jest ważna

Polskie firmy transportowe to niewidoczne trybiki napędzające polski eksport i obsługujące codzienne zapotrzebowanie na towary w Polsce i Europie. 25% tonażu przewozowego Unii zapewniają polskie firmy. W Polsce odpowiadają za 1/3 eksportu (wyrażonego w tonażu). Transport stanowi jedną z krytycznych pozycji kosztowych dla branż, które wytwarzają 50% polskiego PKB.

Jeszcze przed 2030 r., nawet największe elektryczne ciężarówki będą konkurencyjne wobec ciężarówek z silnikiem Diesla pod względem całkowitych kosztów użytkowania. Elektryfikacja jest niezbędna, aby polskie firmy były konkurencyjne pod względem kosztów. Także ślad węglowy, którego rola w konkurencyjności na rynku przewozów będzie tylko rosła, może skutecznie pozbawić nasze firmy rynku. Zlecający przewozy będą nasilać działania na rzecz osiągnięcia zeroemisyjności CO2 w całym łańcuchu dostaw, wymuszają to zmiany prawa unijnego, które także przeanalizowano w raporcie.

Ważny jest też element klimatyczny, samochody ciężarowe o dopuszczalnej masie całkowitej powyżej 3,5 t w 2019 r. stanowiły ok. 6% krajowej floty pojazdów. Jednak odpowiadały aż za 22% emisji CO2 w całym transporcie. Bez dekarbonizacji nie osiągniemy neutralności klimatycznej. Poprawi się też jakość powietrza, ciężarówki emitują ok. 33% NOx, ok. 50% emisji PM2.5.

Jakie wyzwania stoją przed elektryfikacją transportu ciężkiego

Elektryfikacja transportu ciężkiego jest możliwa, ale w początkowym okresie wymaga precyzyjnego wsparcia.

Kluczowymi barierami dla polskich firm są: koszty nabycia pojazdu, całkowite koszty jego użytkowania oraz infrastruktura ładowania. Opracowany w ramach raportu obszerny policy toolbox umożliwia wybór najbardziej efektywnego instrumentu wsparcia nie tylko pod względem możliwości finansowych sektora publicznego, ale także w zależności od wielkości firmy oraz klasy pojazdu. Większość z proponowanych instrumentów już została pozytywnie przetestowana w innych państwach unijnych.

W przypadku pojazdów najcięższych, 30-40 t, niezbędne będzie wsparcie także dla nabycia takiego pojazdu. „Przez najbliższe 2-3 lata taki instrument będzie kluczowy dla firm przewozowych, które najczęściej są małymi firmami zatrudniającymi do 10 osób. Utrzymanie pozycji na europejskim rynku przewozów międzynarodowych i kabotażowych przez te firmy będzie możliwe wyłącznie dzięki dedykowanym instrumentom wsparcia” – mówi Jacek Mizak z FPPE.

Mniejsze elektryczne ciężarówki już dzisiaj mogą być bardziej konkurencyjne od spalinowych odpowiedników. Pokazuje to przeprowadzona analiza całkowitych kosztów użytkowania. Dopłaty do budowy prywatnej infrastruktury ładowania oraz zróżnicowanie stawek opłat drogowych, z preferencyjną stawką dla pojazdów elektrycznych, w praktyce czyni takie pojazdy w pełni konkurencyjne już w 2023 r.

Wyzwaniem jest rozbudowa publicznie dostępnej infrastruktury ładowania wzdłuż głównych korytarzy transportowych. Zgodnie z celami proponowanymi w nowym rozporządzeniu AFIR, każdy kraj będzie musiał zbudować odpowiednio gęstą sieć infrastruktury.

„Ta infrastruktura stworzy nową mapę międzynarodowych przewozów drogowych, gdzie Polska będzie nadal odgrywała kluczową rolę – również w kontekście odbudowy Ukrainy. To kluczowa kwestia dla eksportu towarów wytwarzanych w Polsce, bez możliwości zeroemisyjnego transportu ich atrakcyjność dla potencjalnych odbiorców będzie znacznie mniejsza” – podsumowuje Marcin Korolec, prezes FPPE.

Koszty i instrumenty – jak pomóc firmom transportowym

Opierając się na analizie rynku przewozów, polskiej floty, a także otoczenia regulacyjnego i instrumentów wsparcia stosowanych w innych krajach powstał policy toolbox szczegółowo analizujący instrumenty dla 3 scenariuszy – dostaw na trasie do 140 km dziennie przejazdów między oddziałami na trasie do 200 km dziennie oraz przejazdów dalekodystansowych na trasie do 500 km dziennie.

Każdy z instrumentów został oceniony pod kątem następujących kryteriów: kosztu fiskalnego, efektywności instrumentu, wpływu na całkowity koszt posiadania. To najważniejszy element raportu - gotowe recepty pokazujące możliwe działania w odniesieniu do dużych i małych firm. Dodatkowo obliczono jak zastosowanie konkretnych rozwiązań będzie wpływało na TCO.

Raport otwieramy lub pobieramy w tym miejscu >>> Link <<<

Transformacja energetyczna jest jednym z kluczowych wyzwań z jakimi mierzy się światowa gospodarka. Morskie farmy wiatrowe odgrywają istotną rolę w tym procesie, a sam proces ich budowy na Bałtyku jest szansą dla polskich przedsiębiorców, którzy zdecydują się na udział w inicjatywie. Szacuje się, że udział morskiej energetyki wiatrowej w całkowitej produkcji energii w Polsce może wynosić nawet 57 proc. w 2040 roku.

Morska energia wiatrowa odgrywa kluczową rolę w dekarbonizacji światowych dostaw. Komisja Europejska przyjęła technologię jako jeden z filarów swojej strategii energetycznej i jeden ze strategicznych celów Europejskiego Zielonego Ładu. Według unijnych prognoz, moc morskiej energetyki wiatrowej w Europie może osiągnąć 60 GW do 2030, i 300 GW do 2050 roku.

Rozwój polskiego przemysłu wpisuje się w cele jednego z programów naszego modelu biznesowego. Obecne regulacje unijne związane ze zrównoważonym rozwojem zobowiązują nas, aby dostarczać i wdrażać rozwiązania dla projektów wspierających rozwój gospodarki. W tym przypadku chcemy wspierać polskich przedsiębiorców, którzy podejmą się uczestnictwa w budowaniu morskich farm wiatrowych. Aby to zrealizować, musimy poznać potrzeby, oczekiwania i perspektywy polskich firm działających w branżach, które mogą zaangażować się w tę inicjatywę - mówi Marcin Terebelski, dyrektor programu Rozwój Przemysłu w BGK.

Zainteresowanie rośnie

Inicjatywa local content w offshore cieszy się dużym zainteresowaniem polskich przedsiębiorców. Wyniki badania BGK pokazują, że 9 proc. badanych firm już się w nią zaangażowało, a kolejne 52 proc. planuje dołączyć do tej grupy lub widzi taką możliwość. Wśród największych beneficjentów budowy morskich farm wiatrowych w Polsce wskazuje się m.in. przemysł stoczniowy, stalowy i metalowy. Polskie Towarzystwo Morskiej Energetyki Wiatrowej wymienia ponad 300 polskich firm, które mogą uczestniczyć w łańcuchu dostaw farm na Bałtyku.

Około 47 proc. spośród już zaangażowanych przedsiębiorców uważa, że bieżąca skala i zakres ich działalności są wystarczające, aby zaangażować się w budowę farm wiatrowych. Natomiast tylko 12 proc. badanych, którzy znają inicjatywę local content w offshore, ale dopiero planują się w nią zaangażować uważa, że to działanie będzie wymagało wprowadzenia zmian w wewnętrznych procesach i organizacji firmy. Realizacja tak złożonej inwestycji może wiązać się z koniecznością zwiększenia zatrudnienia – budowaniem nowych relacji biznesowych z innymi podmiotami oraz rozbudową mocy produkcyjnych. Podmioty dopiero planujące swoje zaangażowanie zdają się nie doceniać tych wyzwań - mówi Adam Piłat, menedżer zespołu ds. Analiz Strategicznych i Programowych w Banku Gospodarstwa Krajowego.

Jakie wsparcie deklarują polskie firmy?

Niezależnie od świadomości i stopnia aktualnego zaangażowania w inicjatywę local content w offshore, polscy przedsiębiorcy widzą dla siebie perspektywy partycypacji w łańcuchu produkcji farm wiatrowych na Morzu Bałtyckim. W grupie firm znających inicjatywę i już zaangażowanych 16 proc. pełni rolę wykonawców bezpośrednich, a 53 proc. realizuje funkcję podwykonawców. Blisko połowa badanych przedsiębiorców deklaruje, że mogliby brać udział w produkcji turbin lub ich komponentów, a ponad 60 proc. zgłasza gotowość dostarczania innych części elektrowni. Gotowość wsparcia w pracach instalacyjnych wyraża 20 proc. badanych przedsiębiorstw, natomiast fazy projektowa oraz eksploatacyjna interesują po ok. 10 proc. respondentów.

Planowana wartość projektu inwestycyjnego na Bałtyku wynosi ok. 130 mld PLN. Z badania wynika, że odsetek zamówień trafiających do polskich przedsiębiorców mógłby sięgnąć 27 proc. w przypadku usług związanych z instalacją morskich farm wiatrowych oraz nawet 74 proc., gdy chodzi o produkcję innych niż turbiny części do elektrowni.

W towarzyszącym konferencji prasowej panelu dyskusyjnym wyniki raportu podsumowali przedstawiciele partnerów raportu: BayWa r.e., Corab, EDP, mBank, Alseva, Huawei, OX2 oraz Polenergia Fotowoltaika, przedstawiając komentarze do aktualnej sytuacji na rynku i swoje plany.

Poruszone zostały m.in. kwestie dotyczące perspektywy dalszego rozwoju fotowoltaiki w Polsce z punktu widzenia inwestorów w farmy fotowoltaiczne, deweloperów projektów, rynku prosumentów i sektora finansowego.

Analizowano przyczyny sukcesu; dlaczego pomimo kryzysu energetycznego i spowolnienia gospodarczego rynek polskiej fotowoltaiki rośnie najszybciej w Europie.

Mówiąc o warunkach dalszego wzrostu i wyzwaniach czekających rynek fotowoltaiki, przedstawiciele branży zwracali przede uwagę na konieczność zwiększenia możliwości przyłączeniowych instalacji OZE do krajowego systemu energetycznego.

Autorzy raportu wskazali, że głównym zadaniem sektora ciepłownictwa systemowego w Polsce jest niezmiennie troska o bezpieczeństwo dostaw ciepła i energii elektrycznej dla mieszkańców Polski. Jest to kluczowe uwarunkowanie, które powinno determinować wszelkie procesy inwestycyjne realizowane w branży energetycznej. W opinii ekspertów Polskiego Towarzystwa Elektrociepłowni Zawodowych nabrało ono szczególnego znaczenia w związku z globalnymi skutkami wojny w Ukrainie, a także z koniecznością prowadzenia inwestycji zmierzających do wypełnienia ambitnych celów unijnej polityki klimatyczno-energetycznej, prowadzących do osiągnięcia neutralności emisyjnej w roku 2050.

📈 Raport otwieramy bezpośrednio na CIRE >>>Link<<<

W raporcie, który przygotowali eksperci PTEZ, dokonano oceny wpływu kluczowych regulacji uzgodnionych w ramach pakietu Fit for 55 na transformację sektora ciepłownictwa systemowego w Polsce, wskazując na koszty tego procesu w skali całej branży, a także możliwe do zastosowania scenariusze i warianty technologiczne dla systemów ciepłowniczych różnej wielkości. Jest to pierwsza tego typu analiza dokonana w oparciu o niemal finalny kształt tych rozstrzygnięć, która stanowi istotny wkład w kontynuację dyskusji na temat transformacji energetycznej Polski.

Proces legislacyjny w Unii Europejskiej dotyczący pakietu Fit for 55 jest już na ostatniej prostej, ale kolejnym wyzwaniem dla skutecznej realizacji celów dekarbonizacyjnych będzie wdrożenie przepisów najważniejszych dyrektyw do prawa krajowego. Z tego powodu, w raporcie zawarto również proponowane kierunki implementacji wybranych regulacji do legislacji krajowej.

Przez ostatnie dwa lata na forum unijnym trwały intensywne prace nad pakietem Fit for 55, w których dużą uwagę przywiązano do m.in. obszaru dekarbonizacji ciepłownictwa systemowego. Z perspektywy branży, każdy przepis warunkujący możliwość zastosowania danej technologii czy paliwa ma ogromny wpływ na całość procesów – podkreślił w trakcie prezentacji raportu Wojciech Dąbrowski, prezes Polskiego Towarzystwa Elektrociepłowni Zawodowych i PGE Polskiej Grupy Energetycznej. – Dlatego Polskie Towarzystwo Elektrociepłowni Zawodowych było zaangażowane w konsultacje towarzyszące pracom nad pakietem Fit for 55. Dzięki staraniom administracji, polskich europosłów oraz całego sektora, w tym wytwórców zrzeszonych w PTEZ, finalnie uzgodniono rozwiązania legislacyjne, które zdecydowanie lepiej odzwierciedlają polską specyfikę ciepłownictwa systemowego w porównaniu do propozycji z lipca i grudnia 2021 roku. Analizy przeprowadzone przez PTEZ wykazały, że gdyby nie te działania, sumaryczne koszty transformacji infrastruktury wytwórczej byłyby wyższe o ok. 70 mld złotych, czyli blisko o 40%. 

Jak wyliczyli eksperci PTEZ, sprostanie wymaganiom unijnego pakietu Fit for 55 będzie wymagało, w przypadku Polski, w zależności od scenariusza poniesienia nakładów na poziomie:

• od 94 mld zł do 178 mld zł – na infrastrukturę wytwórczą,
• od 76 mld zł do 100 mld zł – na infrastrukturę przesyłową i dystrybucyjną,
• od 106 mld zł do 140 mld zł – na modernizację instalacji odbiorczych, 
• czyli łącznie – od 276 mld zł do 418 mld zł na dekarbonizację sektora ciepłownictwa systemowego. 

W ostatnich latach w sektorze ciepłownictwa systemowego w Polsce zapoczątkowane zostały intensywne procesy inwestycyjne. Wraz z dążeniem do zmniejszenia emisyjności wytwarzania ciepła, podejmowane są prace na rzecz budowy systemów hybrydowych, w których centralne jednostki wytwórcze będą uzupełniane przez odnawialne źródła wytwarzania ciepła. Zgodnie z celem polityki klimatyczno-energetycznej, w roku 2050 systemy ciepłownicze osiągną neutralność klimatyczną - zaznacza Prezes Wojciech Dąbrowski. – W raporcie przygotowanym przez PTEZ podjęto próbę określenia kosztów dekarbonizacji sektora ciepłownictwa systemowego w Polsce w oparciu o osiągnięte rozstrzygnięcia oraz wskazano kluczowe technologie, które umożliwią proces transformacji. 

W raporcie dla każdego rynku ciepła zaproponowano po cztery warianty kombinacji technologicznych, które pozwalają na spełnienie przez dany system ciepłowniczy kryterium efektywnego systemu ciepłowniczego w kolejnych przedziałach czasowych, zgodnie z rozstrzygnięciami zawartymi w dyrektywie EED. Eksperci PTEZ wskazują, że aby możliwe było osiągnięcie celu neutralności klimatycznej, niezbędna będzie budowa nowych źródeł wytwórczych, wykorzystujących odnawialne źródła energii.

Kluczowym aspektem procesu transformacji jest jej finansowanie. W tym zakresie, poza dostępnością środków na ten cel, niezbędne jest także zapewnienie mieszkańcom Polski  cen ciepła i energii elektrycznej po akceptowalnej cenie – wskazuje Prezes Dąbrowski.

Aby tak się stało, konieczne jest zwiększenie maksymalnego poziomu pomocy publicznej, określonego w zmienionych w marcu 2023 r. na niekorzyść, przepisach unijnych, z poziomu 30-45% kosztów kwalifikowanych obecnie, do co najmniej 60% - dodaje Wojciech Dąbrowski.

Zdaniem autorów analizy procedowane w ramach pakietu Fit for 55 regulacje, wynikające z celów polityki klimatyczno-energetycznej UE, będą miały wpływ na długoterminowe perspektywy rozwoju systemów ciepłowniczych.

Rynek ciepła systemowego w Polsce jest największym w UE, co wynika w głównej mierze z uwarunkowań klimatycznych w korelacji z dużą gęstością zabudowy w miastach i wysokim wskaźnikiem urbanizacji. Jednym ze wskaźników określających rozmiar i potencjał sieci ciepłowniczych jest ilość ciepła sprzedawanego do tych klientów. Polska jest w tym zestawieniu niezaprzeczalnym liderem. Wolumen sprzedanego ciepła do odbiorców ciepła sieciowego w Polsce jest prawie pięciokrotnie wyższy od sprzedaży w Niemczech oraz dwukrotnie większy niż w Danii. To kraje, które charakteryzują się również bardzo rozbudowanymi systemami ciepłowniczymi – zaznaczyła Dorota Jeziorowska, dyrektor PTEZ.

Raport "Ocena wpływu rozstrzygnięć unijnego pakietu Fit for 55 na transformację sektora ciepłownictwa systemowego w Polsce" zaprezentowany został na IV Kongresie Kogeneracji w Kazimierzu nad Wisłą. 

📈 Raport pobieramy bezpośrednio z CIRE >>>Link<<<