Kredyt pozyskany z Banku Gospodarstwa Krajowego stanowi kolejne źródło finansowania realizacji dwóch priorytetowych kierunków inwestycyjnych Grupy TAURON, to jest: budowy odnawialnych źródeł energii oraz modernizacji i rozwoju sieci elektroenergetycznych.

Nowe finansowanie będzie mogło zostać wykorzystane przez TAURON w ciągu kolejnych dwóch lat, a jego spłata ustalona została na okres 2027-2032. Zaangażowanie zewnętrznego finansowania jest niezbędne, aby transformacja energetyczna następowała w możliwie krótkim czasie – inwestycje w sektorze energetycznym wymagają bowiem dużych nakładów inwestycyjnych, a zwrot z tych inwestycji rozłożony jest w dłuższym okresie czasu. Tym bardziej cieszy nas fakt, iż Bank Gospodarstwa Krajowego konsekwentnie wspiera realizację celów strategicznych Grupy TAURON - mówi Krzysztof Surma, wiceprezes ds. finansowych Grupy TAURON.

Kluczowym obszarem biznesowym Grupy TAURON jest obszar dystrybucji generujący w ostatnich latach istotnie ponad 60% EBITDA naszej organizacji. Stąd, wraz z obszarem OZE, jest to obecnie nasz najważniejszy kierunek inwestycyjny. Bez przebudowy sieci, niezależnie od tego ile energii z OZE wyprodukujemy, system elektroenergetyczny nie będzie funkcjonował efektywnie - dodaje Krzysztof Surma.

W roku 2023 budżet inwestycyjny Grupy TAURON w obszarze dystrybucji sięgnął kwoty 2,4 mld zł, a w 2024 roku wydatki na ten cel planowane są w kwocie ok. 3 mld zł.

W obszarze OZE aktualnie Grupa buduje trzy farmy fotowoltaiczne o łącznej mocy 200 MW i pięć farm wiatrowych o mocy ponad 160 MW. Z kolei, w obszarze dystrybucji, prowadzone inwestycje obejmują modernizację i rozbudowę sieci elektroenergetycznej w celu poprawy parametrów przesyłowych, niezawodności działania oraz dostosowania do zmieniającego się otoczenia, w tym odpowiedzi na rozwój rynku OZE, prosumentów oraz smart meteringu.  

Łączna moc zainstalowana w OZE wyniosła 606 MW (w tym 417 MW w elektrowniach wiatrowych, 133 MW w elektrowniach wodnych, 56 MW mocy w elektrowniach fotowoltaicznych).

Opublikowany na stronach giełdy EEX nowy kalendarz aukcji na 2024 r. dla uprawnień EUA i uprawnień lotniczych EUAA uwzględnia wszystkie zmiany przyjęte w związku z wejściem w życie w dniu 21 grudnia 2023 r. nowego Rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) 2023/2830 z dnia 17 października 2023 r. uzupełniające dyrektywę 2003/87/WE Parlamentu Europejskiego i Rady przez ustanowienie przepisów dotyczących harmonogramu, kwestii administracyjnych oraz pozostałych aspektów sprzedaży na aukcji uprawnień do emisji gazów cieplarnianych.

Zgodnie z nowym kalendarzem aukcji na 2024 r. do sprzedania na giełdzie EEX będzie w sumie 677,274 mln uprawnień EUA, z czego dla:

• Polski przypadnie 68,627 mln uprawnień EUA,
• Niemiec – ok. 106 mln uprawnień EUA,
• Ne cele Funduszu Innowacyjnego - 35,417 mln,
• Funduszu Modernizacyjnego – 96,951 mln,
• Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności (RRF) - 86,685 mln („froantloading” Funduszu Innowacyjnego i przyszłych aukcji).

Kalendarz uwzględnia również rozpoczęcie aukcji uprawnień przydzielonych do Funduszu Odbudowy i Odporności (RRF) w ramach planu REPowerEU. Plan ten został przyjęty w lutym 2023 r. i ma na celu wygenerowanie 20 mld EUR przychodów do 31 sierpnia 2026 r.

Ponadto, w 2024 r. na ośmiu aukcjach zostanie sprzedanych w sumie 6,688 mln uprawnień lotniczych EUAA - na sześciu aukcjach unijnych i po jednej aukcji niemieckiej (1,061 mln) i polskiej (0,198 mln).

Należy zauważyć, że nowy kalendarz aukcji nie uwzględnia korekty z tytułu działania rezerwy MSR w okresie od września do grudnia 2024 r., co zostanie przeprowadzone na podstawie publikacji KE i zmian przedstawionych do 15 lipca 2024 r. dotyczącej całkowitej liczby uprawnień znajdujących się w obiegu w 2023 r. W związku z powyższym należy się spodziewać, że przedstawione wcześniej wolumeny aukcyjne ulegną jeszcze dodatkowemu zmniejszeniu.

Aukcje polskich uprawnień EUA będą odbywać się od dnia 17 stycznia do 4 grudnia 2024 r., co dwa tygodnie w środy w godzinach od 9:00 do 11:00. W dniu 11 grudnia 2024 r. odbędzie się jedyna w 2024 r. aukcja polskich uprawnień lotniczych.

Aukcje przeprowadzane w imieniu 25 państw członkowskich UE i państw EOG-EFTA odbywać się będą w poniedziałki, wtorki i czwartki w okresie od 15 stycznia do 16 grudnia 2024 r., natomiast aukcje niemieckich uprawnień EUA - w każdy piątek, od 19 stycznia do 13 grudnia 2024 r. (wszystkie w godzinach od 9:00 do 11:00).

Tabela. Szczegółowy harmonogram aukcji polskich uprawnień EUA i EUAA na 2024 r.





źródło: Krajowy Ośrodek Bilansowania i Zarządzania Emisjami

Zgodnie z uregulowaniami zawartymi w ustawie o odnawialnych źródłach energii^[1] świadectwo pochodzenia nie przysługuje energii elektrycznej wytworzonej w instalacji OZE w godzinach dostawy, dla których średnie ważone wolumenem transakcji giełdowych ceny energii z rynku dnia następnego^[2] były niższe niż 0 złotych za megawatogodzinę, przez co najmniej sześć kolejnych godzin.

Taka sytuacja wystąpiła 25 grudnia 2023 r., kiedy to ceny energii na rynku dnia następnego w godzinach od 00:00 do 10:00 osiągnęły wartości ujemne od -5,87 zł/MWh do -47,76 zł/MWh. Oznacza to konieczność skorygowania przez wytwórców energii wniosków o wydanie świadectw pochodzenia składanych za pośrednictwem operatora systemu elektroenergetycznego do Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki.

Po raz pierwszy taka sytuacja miała miejsce w październiku 2023 r.

We wniosku o wydanie świadectwa pochodzenia za grudzień 2023 r. (formularz obowiązujący od stycznia 2024 r.) wytwórcy powinni (w punkcie 5) odjąć od ogólnego wolumenu energii dostarczonej w tym miesiącu jej ilość wytworzoną 25 grudnia w godz. od 00:00 do 10:00.

Dla instalacji OZE umożliwiających ustalenie ilości energii wytworzonej w przedziałach godzinowych za podstawę do skorygowania wniosku należy przyjąć wskazania urządzenia pomiarowo-rozliczeniowego tej instalacji^[3]. Natomiast w przypadku instalacji, gdzie nie ma takiej możliwości, za podstawę korekty powinno się przyjąć ilość energii, jaka mogłaby zostać w niej wytworzona w czasie zaistnienia cen ujemnych, przy założeniu, że instalacja ta pracowała w tym czasie z mocą zainstalowaną^[4].

W przypadku nieskorygowania ilości energii wytworzonej w okresie występowania cen ujemnych, wytwórca zostanie wezwany przez Prezesa URE do nadesłania stosownej korekty wniosku, co z dużym prawdopodobieństwem wydłuży czas trwania postępowania w sprawie wydania świadectw pochodzenia energii z OZE.

Przypominamy jednocześnie, że oświadczenie do wniosku o wydanie świadectwa pochodzenia składanego po dniu 31 grudnia 2023 r. zawierać powinno dodatkowy punkt 5, wskazujący, że „w okresie objętym wnioskiem energia, dla której ma zostać wydane świadectwo pochodzenia, nie była objęta wynagrodzeniem z tytułu uczestnictwa w rynku mocy, o którym mowa w ustawie z dnia 8 grudnia 2017 r. o rynku mocy, lub wsparciem udzielonym na podstawie ustawy z dnia 14 grudnia 2018 r. o promowaniu energii elektrycznej z wysokosprawnej kogeneracji”.

Zaktualizowany i obowiązujący od 1 stycznia 2024 r. wzór wniosku o wydanie świadectwa pochodzenia dostępny jest już na stronie internetowej URE.

^[1] Art. 46 ust. 4 ustawy z 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii (Dz. U. z 2023 r. poz. 1436 z późn. zm.).   
^[2] Średnioważone ceny godzinowe z Rynku Dnia Następnego (indeks TGEBase).
^[3] Art. 46 ust. 4 pkt 1 ww. ustawy o OZE.
^[4] Art. 46 ust. 4 pkt 2 ww. ustawy o OZE.

Łączne zaawansowanie całej inwestycji na koniec listopada przekroczyło 57%.

Przed Świętami Bożego Narodzenia na placu budowy CCGT Ostrołęka wyładowane zostały jedne z najważniejszych elementów powstającej elektrowni gazowo-parowej – wirnik  turbiny (ważący 120 ton) oraz korpus dolny turbiny gazowej (163 tony). Jej górny korpus został podzielony na mniejsze elementy w celu ułatwienia montażu i również jest już na terenie elektrowni. Urządzenia zostały wyprodukowane we francuskiej fabryce GE, skąd przewieziono je najpierw transportem kołowym do portu rzecznego w Neuf-Brisach na Renie, a następnie drogą śródlądową na barkach (do portu w Antwerpii) oraz morską na pokładzie statku do Gdańska.

Tam zostały przeładowane na platformę pojazdu przystosowanego do przewożenia ładunków ponadgabarytowych. Ostatni etap podróży elementy turbiny gazowej pokonały w ciągu dwóch nocy ponieważ tego rodzaju transport może odbywać się wyłącznie w porze najmniejszego natężenia ruchu drogowego.

Turbina gazowa, która zostanie zamontowana w ostrołęckiej elektrowni, należy do najnowocześniejszych urządzeń tego typu. Charakteryzuje się dużą elastycznością oraz możliwością szybkiego przejścia od stanu wygaszenia do pełnej wydajności – co jest kluczowe w przypadku konieczności zmniejszania deficytu mocy poprzez sprawne bilansowanie produkcji energii elektrycznej z rozwijających się dynamicznie źródeł odnawialnych. Jak zapewnia GE, producent urządzenia, turbina charakteryzuje się także najniższym poziomem emisji w branży oraz możliwością przystosowania do wykorzystania paliw alternatywnych, np. wodoru.

Dynamiczne postępy inwestycji

Budowa CCGT Ostrołęka realizowana jest zgodnie z planem, a zaawansowanie wszystkich prac (projektowania, zakupów, dostaw oraz budowy) na koniec listopada wyniosło ok. 57%.

Oprócz turbiny gazowej na montaż czekają już pozostałe części maszynowni: turbina parowa, skraplacz, generator oraz moduł podgrzewu paliwa. Zamontowane zostały już elementy kotła odzysknicowego oraz powstają kolejne budynki zespołu ostrołęckiej elektrowni.

Wykonany też został górny fundament turbiny parowej. Gazociąg mający dostarczać paliwo z transgranicznego interkonektora Polska-Litwa jest już bliski ukończenia - pomyślnie przeszedł realizowane z udziałem Inspektora Urzędu Dozoru Technicznego testy, a wykonawca inwestycji poinformował o zakończeniu prac związanych z przygotowaniem śluzy nadawczej tłoka zlokalizowanej w miejscowości Stare Konopki (woj. podlaskie).

Inwestycja ma zagwarantowane finansowanie – inwestor CCGT Ostrołęka, spółka zależna Energi z Grupy ORLEN – podpisał umowę o zewnętrzne finansowanie kredytowe w formule project finance z konsorcjum składającym się z polskich i międzynarodowych instytucji finansowych.

Wsparcie dla stabilności polskich sieci elektroenergetycznych

Blok energetyczny w Ostrołęce to jedno z kluczowych przedsięwzięć Energi z Grupy ORLEN w zakresie budowy niskoemisyjnych źródeł bilansujących Krajowy System Elektroenergetyczny. Nowa jednostka będzie wspierać stabilność dostaw energii elektrycznej podczas trwającej transformacji energetycznej Polski.

Inwestycja w blok gazowo-parowy w Ostrołęce pomaga realizować zarówno cele dekarbonizacyjne Polski, jak też samej Grupy ORLEN. Koncern w swoim segmencie energetycznym dąży do redukcji emisji dwutlenku węgla o 40 proc. na każdej MWh (megawatogodzinie) do 2030 roku oraz do osiągnięcia neutralności emisyjnej do 2050 roku.

1. Magazyn będzie w stanie dostarczyć energię elektryczną dla ponad 100 tys. gospodarstw domowych.
2. Zakończenie inwestycji planowane jest w 2029 roku.
3. Instalacja będzie przyłączona do systemu przesyłowego na napięciu 400 kV.

Magazyn energii Gryfino będzie jednym z największych magazynów energii w Europie. Planowana instalacja pozwoli nie tylko na zapewnienie możliwości magazynowania zielonej energii w okresie wzmożonej produkcji z farm wiatrowych, ale również wzmocni poziom bezpieczeństwa energetycznego krajowej sieci energetycznej. Inwestycja ta przybliża nas do osiągnięcia strategicznego celu Grupy PGE, jakim jest osiągnięcie co najmniej 800 MW w magazynach energii do 2030 roku – mówi Wojciech Dąbrowski, prezes zarządu PGE Polskiej Grupy Energetycznej.

Warunki przyłączenia dla magazynu energii Gryfino wydał Operator Sieci Przesyłowej PSE. 

Magazyn energii Gryfino będzie spełniać wymagania Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/943 w sprawie wewnętrznego rynku energii elektrycznej, Rozporządzenia Ministra Klimatu i Środowiska z dnia 22 marca 2023 w sprawie funkcjonowania systemu elektroenergetycznego oraz Instrukcją Ruchu i Eksploatacji Sieci Przesyłowej IRiESP.

Grupa PGE konsekwentnie rozwija program magazynowania energii.

Obecnie posiada dwa bateryjne magazyny energii. W 2020 r. PGE oddała do użytku pierwszy w Polsce modułowy magazyn energii w Rzepedzi na Podkarpaciu. Instalacja o mocy ok. 2,1 MW i pojemności 4,2 MWh została zaprojektowana w celu wspierania niezawodności lokalnej sieci dystrybucyjnej. Natomiast w 2021 roku PGE Energia Odnawialna uruchomiła na Górze Żar w województwie śląskim magazyn energii o mocy 500 kW i pojemności użytkowej 750 kWh. PGE prowadzi także prace nad bateryjnym magazynem energii przy Elektrowni Szczytowo-Pompowej Żarnowiec o mocy nie mniejszej niż 200 MW i pojemności ponad 820 MWh. Oddanie instalacji do użytku planowane jest na 2027 rok.

Zgodnie z zapisami Strategii Grupa PGE wybuduje co najmniej 0,8 GW nowych magazynów energii do 2030 roku.