"Sprzedaż aktywów wpłynie na poprawę ryzyka biznesowego, poprawi zdolność kredytową (w ramach istniejących ratingów) i profile ESG spółek PGE (rating BBB+; perspektywa stabilna), Enei (rating BBB; perspektywa stabilna), Tauronu (rating BBB-; perspektywa stabilna) i Energi (rating BBB+; perspektywa stabilna). Większy wpływ oczekiwany jest dla PGE, Enei i Tauronu ze względu na większy udział energetyki węglowej w ich ogólnym miksie biznesowym, podczas gdy ekspozycja Energi na węgiel jest znacznie mniejsza" - napisano w raporcie.

Fitch poinformował, że przeanalizuje ratingi polskich koncernów energetycznych i przedstawi dodatkowy komentarz, gdy transfer aktywów węglowych ze spółek do NABE będzie na bardziej zaawansowanym etapie.

"Oczekujemy, że zaktualizowane ratingi będą odzwierciedlać wyższą zdolność kredytową" - napisano.

Dodano, że rating po transferze aktywów będzie jednak przede wszystkim zalezał od strategii biznesowej, polityki finansowej i dywidendowej oraz planów inwestycyjnych danej spółki.

15 lipca PGE, Enea, Tauron i Energa otrzymały od Skarbu Państwa, reprezentowanego przez Ministra Aktywów Państwowych, propozycję niewiążącego dokumentu podsumowującego warunki transakcji przejęcia aktywów węglowych celem utworzenia Narodowej Agencji Bezpieczeństwa Energetycznego (NABE).

Jak podano, dokument w szczególności zawiera propozycję ceny nabycia akcji spółek zależnych, kluczowe warunki ekonomiczno-prawne przeprowadzenia transakcji, w tym kluczowe postanowienia przedwstępnej umowy sprzedaży oraz przyrzeczonej umowy sprzedaży, a także proponowany mechanizm rozliczenia długu wewnątrzgrupowego.

Państwa członkowskie wspólnie doprowadzą do ograniczenia w 2030 r. zużycia energii końcowej o co najmniej 11,7% w porównaniu z prognozami zużycia energii na 2030 r. sporządzonymi w 2020 r. Oznacza to, że obowiązywać będzie pułap zużycia energii końcowej w UE wynoszący 763 mln ton ekwiwalentu ropy naftowej, a w przypadku zużycia pierwotnego – 993 mln ton ekwiwalentu ropy naftowej.

Pułap zużycia energii końcowej będzie wiążący dla państw członkowskich łącznie, natomiast docelowy poziom zużycia energii pierwotnej będzie orientacyjny. Zużycie energii końcowej odpowiada energii zużytej przez użytkowników końcowych, natomiast zużycie energii pierwotnej obejmuje również to, co jest wykorzystywane do produkcji i dostaw energii.

Wkłady krajowe i wypełnianie luk

Do osiągnięcia ogólnego celu UE przyczynią się wszystkie państwa członkowskie. Określą orientacyjne krajowe wkłady i trajektorie na rzecz osiągnięcia tego celu w swoich zintegrowanych krajowych planach w dziedzinie energii i klimatu (KPEiK). Projekty zaktualizowanych KPEiK miały być przedstawione w czerwcu 2023 r., a ostateczne plany zostaną przedstawione w 2024 r.

Wzór na obliczenie wkładu krajowego w realizację tego celu (określony w załączniku I do wniosku) będzie miał charakter orientacyjny – będzie można od niego odejść o 2,5%.

Komisja obliczy, czy wszystkie wkłady sumują się do ogólnego celu 11,7%, a jeśli nie, skoryguje wkłady, które są niższe niż byłyby, gdyby zastosowano wzór (tzw. mechanizm wypełniania luk).

Wzór ten opiera się m.in. na energochłonności, PKB na mieszkańca, rozwoju odnawialnych źródeł energii i potencjale oszczędności energii.

Oszczędności energii

Roczny cel w zakresie oszczędności energii w odniesieniu do zużycia energii końcowej będzie stopniowo wzrastał w latach 2024–2030. W tym okresie państwa członkowskie zapewnią nowe roczne oszczędności wynoszące średnio 1,49% zużycia energii końcowej, aż do osiągnięcia 31 grudnia 2030 r. poziomu 1,9%.

W obliczeniach dotyczących celu państwa członkowskie mogą uwzględniać oszczędności energii zrealizowane dzięki środkom politycznym podejmowanym na podstawie obowiązującej i zmienionej dyrektywy w sprawie charakterystyki energetycznej budynków; środkom wynikającym z unijnego systemu handlu uprawnieniami do emisji (w przypadku instalacji oraz budynków i transportu); nadzwyczajnym środkom w zakresie energii.

Sektor publiczny

Nowe przepisy nakładają specjalne zobowiązanie na sektor publiczny – ma on osiągnąć roczne ograniczenie zużycia energii wynoszące 1,9%. Obowiązkowi temu nie podlegają transport publiczny i siły zbrojne. Ponadto państwa członkowskie będą zobowiązane, by co roku zapewniać renowację co najmniej 3% całkowitej powierzchni budynków należących do organów publicznych.

Dyrektywa została formalnie przyjęta. Następnie ukaże się w Dzienniku Urzędowym UE, a jej przepisy wejdą w życie 20 dni później.

Projekt zmiany dyrektywy o efektywności energetycznej dotyczy – wraz z innymi projektami – aspektu energetycznego transformacji klimatycznej UE w ramach pakietu „Fit for 55”. Komisja przedstawiła pakiet „Fit for 55” 14 lipca 2021 r. Ma on dostosować unijne przepisy klimatyczno-energetyczne do celu, który zakłada osiągnięcie do 2050 r. neutralności klimatycznej oraz zmniejszenie do 2030 r. emisji gazów cieplarnianych netto o co najmniej 55% w porównaniu z poziomami z 1990 r. Pakiet składa się z powiązanych ze sobą projektów nowelizujących istniejące akty prawne albo ustanawiających nowe inicjatywy w wielu różnych obszarach polityki i sektorach gospodarki.

Ponadto, w ramach planu REPowerEU, 18 maja 2022 r. Komisja zaproponowała szereg dodatkowych ukierunkowanych zmian w dyrektywie o efektywności energetycznej, by uwzględnić niedawne zmiany w krajobrazie energetycznym. Elementy tego projektu były przedmiotem procesu negocjacji międzyinstytucjonalnych między Radą a Parlamentem.

Obecna dyrektywa o efektywności energetycznej, która obowiązuje od grudnia 2018 r., ustala cel polegający na ograniczeniu na poziomie UE zużycia zarówno energii pierwotnej, jak i końcowej do 2030 r. o 32,5% w porównaniu z prognozami zużycia energii na 2030 r. sporządzonymi w 2007 r.

Dyrektywa została formalnie przyjęta. Następnie ukaże się w Dzienniku Urzędowym UE, a jej przepisy wejdą w życie 20 dni później.

Wyniki badania pokazują, że skala inwestycji spółek w kontekście transformacji energetycznej, a tym samym zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego, jest zauważana przez Polaków.

Zdaniem większości z nich kluczowe w tym zakresie działania, które zapewnią nam bezpieczeństwo, to budowa elektrowni jądrowej (tego zdania jest 66% badanych) oraz elektrowni wiatrowych na lądzie i morzu – wskazało na nie aż 64% badanych. Filarem bezpieczeństwa energetycznego Polski jest, zdaniem ankietowanych, również fotowoltaika (wskazywało na nią 61% ankietowanych), a także elektrownie wodne, na które wskazał co 6. badany. 

Transformacja energetyczna to klucz do przyszłości, zarówno w kontekście bezpieczeństwa energetycznego, jak i stabilnych cen prądu. Wyniki przeprowadzonego przez nas badania jasno wskazują na to, że Polacy doceniają działania prowadzone przez rząd i spółki energetyczne w tym zakresie i dzięki nim czują się bezpiecznie jeśli chodzi o rynek energii – mówi Maciej Maciejowski z Polskiego Komitetu Energii Elektrycznej. 

Badani widzą również istotną rolę Polaków w zapewnieniu nam wszystkim bezpieczeństwa energetycznego. Na pytanie o to, co możemy zrobić, by wpłynąć na bezpieczeństwo energetyczne Polski, aż 76% badanych wskazało oszczędzanie energii, a zdecydowana większość (61%) wskazuje na wymianę starych urządzeń na nowe - energooszczędne. Co trzeci badanych za element budowania własnego bezpieczeństwa energetycznego uważa montaż paneli fotowoltaicznych, a 3/10 Polaków za istotne uznaje popularyzowanie wśród znajomych informacji na temat odnawialnych źródeł energii.

Racjonalne korzystanie z energii elektrycznej, wymiana starych urządzeń na nowe i dzięki temu bardziej energooszczędne, to kluczowe przekazy kampanii „Liczy się energia”, którą jako PKEE prowadziliśmy przez wiele ostatnich miesięcy. Dlatego bardzo cieszą nas tak wysokie wyniki w zakresie świadomości działań, które każdy z nas może podjąć, by oszczędzać energię, a co za tym idzie – płacić mniejsze rachunki i pozytywnie wpływać na bezpieczeństwo energetyczne Polski – dodaje Maciej Maciejowski. 

Szczegółowe informacje na temat pojęć związanych z energetyką i efektywnym zarządzaniem zużyciem prądu można znaleźć na www.LiczySieEnergia.pl – stronie kampanii Polskiego Komitetu Energii Elektrycznej, której głównym celem jest budowa i wzmacnianie świadomości społeczeństwa na temat czynników kształtujących ceny energii. 

CIRE: Czy musimy obawiać się wysokich cen energii?

Paweł Szczeszek, prezes Grupy Tauron: Absolutnie nie. Po pierwsze rząd wdrożył szereg rozwiązań chroniących odbiorców przed wysokimi cenami energii. Niektórzy sugerują, że to w Polsce jest najdroższa energia w Europie. Ale to czysta polityka i argumenty podrzucane opinii publicznej, aby siać ferment. Rynek energii, szczególnie patrząc w kontekście europejskim, jest tak skomplikowany, że dobry analityk jest w stanie, posługując się odpowiednio dobranymi danymi, udowodnić niemal każdą z góry założoną tezę. Takie wypowiedzi są kuriozalne.

Dlaczego?

Stawiający takie tezy zestawiają najczęściej ceny na rynku hurtowym na przykład z przeciętną pensją. Myślę, że to celowe wprowadzanie czytelników w błąd. Ceny na rynku hurtowym mają bowiem ograniczony wpływ na nasze rachunki. Ceny energii na rynku SPOT interesują firmy energetyczne i dużych graczy przemysłowych. Gospodarstwa domowe, samorządy czy mały i średni biznes zwracają uwagę na ceny końcowe.

Czyli?

To co mają na rachunkach. W 2022 roku statystyczna rodzina w Polsce płaciła o trzy razy mniej niż w Grecji czy Belgii. Trudno powiedzieć precyzyjnie, jak się to będzie kształtowało w 2023 roku, ale ze wstępnych analiz wynika, że rządowa Tarcza Solidarnościowa pozwoliła utrzymać ceny prądu w Polsce na relatywnie niskim poziomie.

Tarcze chronią konsumentów, ale co zrobić, by interwencje rządu nie były konieczne?

Niekontrolowany wzrost cen energii elektrycznej i gazu jest wynikiem kryzysu energetycznego, który dotknął wszystkie kraje europejskie. Wymagało to szybkich i zdecydowanych interwencji na szczeblu centralnym. Kraje europejskie wprowadziły zróżnicowane mechanizmy zabezpieczające mieszkańców. Oceniam, że działania zrealizowane w Polsce były bardzo skuteczne. Spowodowały przede wszystkim powrót cen energii i gazu do normalności i przewidywalności w ciągu bardzo krótkiego czasu.

CIRE: Kiedy ceny energii spadną?

Paweł Szczeszek, prezes Grupy Tauron: Wszyscy zgadzamy się, że transformacja polskiej energetyki jest konieczna. W Tauronie realizujemy to zadanie i mamy już na swoim koncie spore osiągnięcia. W ostatnich latach podwoiliśmy moce zainstalowane w OZE. W tej chwili budujemy kolejne cztery farmy wiatrowe i dwie fotowoltaiczne. Wykorzystujemy przy tym także tereny poprzemysłowe. W Mysłowicach na składowisku odpadów, powstaje na przykład jedna z największych farm fotowoltaicznych w Polsce. Finalnie jej moc sięgnie 100 MW. Transformacja wymaga jednak gigantycznych inwestycji tak w budowę nowych mocy i modernizację sieci dystrybucyjnych jak i dekarbonizację ciepłownictwa. Szacujemy, że tylko dostosowanie polskiego ciepłownictwa do wymogów Fit for 55 będzie kosztowało 400 miliardów złotych. 

W awangardzie zmiany są jednak prosumenci.

To nie jest tak, że rewolucja fotowoltaiczna na dachach zrodziła się znikąd. Jej motorem był i jest program Mój Prąd, a my inwestujemy ogromne pieniądze w dystrybucję, by te instalacje przyłączyć do sieci. Przypomnę, że tylko w naszych sieciach pracuje już ponad 400 tysięcy mikroinstalacji, czyli co trzecia taka instalacja w Polsce. Zostały one przyłączone do sieci dystrybucyjnej, która nie jest przygotowana do współpracy z wieloma rozproszonymi źródłami. Sieci dystrybucyjne to nasz pierwszy wybór inwestycyjny, w przyszłym roku w ich przebudowę planujemy zainwestować 3 miliardy złotych, to trzy razy więcej niż w 2010 roku.

Co zrobić, by transformacja energetyczna przyśpieszyła?

Przede wszystkim chcemy sfinalizować proces wydzielania aktywów węglowych, a co za tym idzie budowy Narodowej Agencji Bezpieczeństwa Energetycznego. Dla przyszłości Taurona i całej polskiej energetyki, wydzielenie elektrowni węglowych oznacza nowe otwarcie rozwojowe, potencjał do pogłębienia Zielonego Zwrotu i istotny wzrost możliwości inwestycyjnych. Zatem miliardy złotych będą mogły popłynąć na sieci elektroenergetyczne oraz budowę nowych aktywów w OZE, w tym farm wiatrowych i fotowoltaicznych.

Taki jest plan Taurona na najbliższe lata?

Paweł Szczeszek, prezes Grupy Tauron: To nie wszystko. Przed nami realizacja gigantycznego programu inwestycyjnego w sieci dystrybucyjne. Chcemy być też obecni na Morzu Bałtyckim przy budowie morskiej energetyki wiatrowej. Transformacja energetyki to więc nie tylko OZE. Jesteśmy też zainteresowani małym atomem, rozwojem technologii wodorowej i magazynami energii. Transformacja energetyki to więc nie tylko OZE. Jej celem powinien być efektywny system energetyczny dostarczający energię dla rozwoju polskiej gospodarki.

dziękujemy za rozmowę